Vrije wil bestaat niet, een thema waar Victor Lamme onderzoek naar heeft gedaan.Victor Lamme is hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap aan de afdeling Psychologie van de Universiteit van Amsterdam.
Ik volgde een workshop bij hem van het Sioo. Thema ging over of gedrag te beïnvloeden is en welke drie ‘buttons’ je dan toe kan passen om succesvol het gedrag te veranderen.
Gedrag is te beïnvloeden maar hoe werkt dat dan precies? Voor mij is het voorbeeld dat je keuzes beïnvloed worden zichtbaar in het marketing filmpje van Derren Brown waar 2 creatieve marketing directeuren een opdracht krijgen om een poster te ontwerpen. Ze maken het meest fantastische plan (denken ze). Ze presenteren hun idee en wat blijkt de opdrachtgever haalt exact hetzelfde plan uit zijn jas. Zo bizar.
Uit onderzoeken blijkt dat de conclusie is dat motieven en meningen niet ons gedrag aansturen. Daarbovenop kwam nog dat er een groot verschil is tussen de intentie om in actie te komen en het daadwerkelijk doen. (veel gebruikt in marktonderzoek voor producten) Dat laatste herkennen we allemaal, we nemen ons voor om gezonder te gaan leven maar we beginnen er iedere maandag mee. Maar als we dat weten waarom besteden we dan in het werk zoveel tijd aan de meningen van collega’s? Terwijl bewezen is dat het niet werkt.
Met deze ingrediënten ging ik naar huis en toen dacht ik over het model van Maslow over onbewust bekwaam zijn. Bestaat de status bewust bekwaam dan wel? We denken onze gedachte aan te sturen m.b.t. gedrag. Maar is dat wel zo? En wat betekent dit voor het leren in organisaties?
Volgens de onderzoeken van Victor zijn er drie beïnvloedings knoppen die gedrag beinvloeden: hebzucht, angst (F.O.M.O.), spiegelen
Hebzucht heeft een negatieve associatie maar als je andere woorden gebruikt die hebzucht weergeven zoals, honger,passie,motivatie. Dan is de beloning de motor waarop we lopen. Waarbij we rekening moeten houden dat het brein ongevoelig is voor beloning in de verre toekomst.
Dan nog angst waarbij de F.O.M.O (Fear of missing out) een grote rol speelt, kijk naar Sale, de laatste week, maar nog beter bestudeer de website van booking.com eens. Geef de mensen de illusie van controle.
Spiegelen – Doing – seeing. Mensen zijn kuddedieren. Hier kan je gebruik van maken maar kan ook onbedoeld negatief gedrag aanwakkeren. Kijk maar eens naar reclame campagne van Sire kort lontje. Advies is focus je op wat goed gaat, gebruik positieve voorbeelden.
Nu terug naar mijn vraag; bestaat bewust bekwaam wel als we deze ingrediënten effectief weten toe te passen? Mij heeft het in ieder geval bewust gemaakt dat ik meer onbewust beïnvloed wordt dan ik waarschijnlijk denk. Ik ga er nog even verder over puzzelen hoe ik het in het leren actiever kan toepassen.
